Tổng giám đốc Google - Giỏi hay ăn may?
Từ chỗ là một vị CEO vô danh ở Novell, Eric Schmidt đã cùng với Google “lớn nhanh như thổi”. Nhưng đó là nhờ tài năng thực sự hay ông chỉ là “kẻ ăn may” vĩ đại?
Năm 2001, Eric Schmidt được thuê điều hành một công ty tư nhân nhỏ bé có tên
gọi nghe khá lạ tai: Google. Đã 8 năm trôi qua, Google đã trở thành một công ty
có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất và có lời lãi “khủng” nhất thế giới. Mức tăng
trưởng này cũng đồng thời đẩy vị thuyền trưởng Eric Schmidt “bay lên” từ chỗ là
một vị CEO (Tổng giám đốc) “vô danh tiểu tốt” của một hãng công nghệ cũng gần
như vô danh Novell, trở thành một trong những người đàn ông quyền lực và giàu có
nhất thế giới. Không chỉ có vậy, Eric Schmidt còn được coi là một trong những vị
CEO tài năng nhất thế giới.
Nhưng giờ đây, khi Google thể hiện ngày càng nhiều những dấu hiệu của sự suy
thoái với tốc độ tăng trưởng chậm, những đợt sa thải nhân viên, những vụ bỏ đi
của các chuyên gia tài năng… nhiều người cho rằng đã đến lúc cần phải xem xét
lại khả năng thực sự của Eric Schmidt với câu hỏi: Eric giỏi thật hay chỉ là một
kẻ ăn may nhờ được ngồi vào chỗ của con tàu đang tăng tốc.
Thật khó để trả lời câu hỏi này hay nói cách khác, không ai có thể trả lời
được câu hỏi Google ngày nay có gì khác nếu không có Eric Schmidt từ 8 năm trước.
Dù gì thì ngày nay Google cũng đã trở thành một thương hiệu toàn cầu, một mạng
lưới các công ty con xuyên quốc gia nhưng có một điều ít người được biết rằng:
Tất cả những chiến lược kinh doanh, những sự ưu tiên, các ý tưởng sản phẩm đã có
sẵn tại Google trước khi Eric Schmidt bước chân về đó.
Nhưng dựa trên những gì người ta đã biết, Eric đã đóng góp gì cho Google?
Doanh thu
Sau hơn 10 năm tồn tại (8 năm dưới triều đại Eric Schmidt), gần như toàn bộ
nguồn thu chủ lực của Google vẫn nằm trong một sản phẩm: Quảng cáo (mặc dù dịch
vụ AdSense của họ đã thành công vượt xa sự mong đợi nhưng đã không còn lợi nhuận
cao như trước). Nếu đứng trên góc độ doanh thu, có thể nói các lĩnh vực kinh
doanh khác của Google đã và đang rơi tự do. Bán quảng cáo thông qua các phương
tiện truyền thông ngoại tuyến (offline)? Quảng cáo qua video? Di động? (Mặc dù
năm ngoái Eric Schmidt đã hứa hẹn rằng 2009 sẽ là năm của quảng cáo di động),
Bán dịch vụ tìm kiếm hay ứng dụng cho doanh nghiệp… Tất cả đều chìm nghỉm sau
những tuyên bố hoành tráng. Nói theo một cách khác, suốt 8 năm dưới thời Eric
Schmidt, Google vẫn chỉ sống nhờ vào thứ đã có sẵn và ông vẫn chưa thể “làm được
cái gì ra hồn” cho Google.
 |
Dưới "triều đại" Eric Schmidt, Google đã có
bao nhiêu thương vụ thành công? |
Mở rộng và bành trướng
Nhiều người cho rằng Eric đáng được tuyên dương với 7 năm phát triển “với tốc
độ của tên lửa” cũng như việc Google đã liên tục đổ tiền đầu tư trên khắp thế
giới. Nhưng trên thực tế, những năm đó Google đã phạm phải không ít những sai
lầm mà chính sách “tuyển dụng ồ ạt” để lại nhiều hậu quả nhất. Sự hiệu quả trong
đầu tư và sử dụng nguồn nhân lực đã bị đánh rơi và giờ đây khi nền kinh tế suy
thoái, Google lại trở thành nạn nhân đầu tiên trước sự ngạc nhiêu của rất nhiều
chuyên gia kinh tế. “Đáng lẽ ra, với một nguồn lợi nhuận khổng lồ và sự đầu tư ồ
ạt như thế Google phải trụ vững được khoảng 2 năm trong khủng hoảng”, Tom Krazit
– một chuyên gia kinh tế của đại học Stanford (Mỹ) phát biểu.
Ai sẽ phải chịu trách nhiệm về những sai lầm này nếu không phải là Eric
Schmidt?
Thâu tóm
Thương vụ thâu tóm DoubleClick được coi là bước đi thành công nhất của
Google. Trong khi đó, thương vụ thâu tóm “đình đám” thứ hai là YouTube đến nay
có thể coi là một thất bại “cỡ bự” bởi sau nhiều năm cố gắng, Google vẫn không
thể kích được mảng quảng cáo qua video phát triển. Điều đáng nói là đối thủ Hulu
lại có bước phát triển nhảy vọt và khiến YouTube gần như không còn khả năng bám
đuổi trong lĩnh vực này.
Bên cạnh 2 thương vụ nổi tiếng đó, Google còn có cả tá những vụ thâu tóm khác
đã chết ở Mountain View (ngụ ý Google)đang “ngắc ngoải” nhưng sau đó, thế
giới công nghệ vẫn không hề nhìn thấy nó xuất hiện trở lại. Hay với Dodgeball,
đó cũng là một thất bại không thể bào chữa bởi theo nhiều chuyên gia, Google
hoàn toàn có thể biến Dodgeball thành một Twitter nếu họ đầu tư đúng mức. Hay
Jaiku, một dịch vụ microblogging (tiểu blog) khi đó đang nổi, nhưng Google đã
khiến nó chết yểu sau khi thâu tóm. Thật đáng đau xót khi Blogger cũng có số
phận tương tự. Đã bao nhiêu năm trôi qua nhưng Blogger vẫn chưa tiến thêm được
bước nào, thậm chí còn bị tụt lùi so với những đối thủ sinh sau đẻ muộn. Bản
danh sách những “nạn nhân chết yểu sau khi về với Google” còn có thêm nhiều cái
tên khác như Grandcentral hay Feedburner… Đó không phải là những cái tên xa lạ
nhưng “bụi thời gian” và cái bóng của Google đã khiến nhiều người ngỡ ngàng khi
nghe đến chúng.
Hợp tác
Google đang mắc kẹt với 2 hợp đồng: với AOL và với MySpace. Cả 2 hợp đồng này
đều đang khiến Google khó xử. Đại diện của Google có lần đã phải thừa nhận rằng
các mạng xã hội không thể “đúc ra tiền” nhiều như họ mong muốn và nếu có cơ hội
làm lại từ đầu, chắc chắn Google sẽ không trả cho MySpace 900 triệu USD chỉ để
đổi lại việc cung cấp dịch vụ tìm kiếm trên mạng xã hội. Với AOL, mặc dù Google
đã kiểm soát 5% cổ phần trong công ty này nhưng kể từ đó đến nay, AOL vẫn chưa
đưa ra được một chiến lược phát triển nào “ra hồn” và việc Google bị “giam” tiền
trong đó trở thành một nỗi xấu hổ.
 |
Tương lai của Eric Schmidt có nằm ở Google?
|
Sản phẩm mới và triển vọng của tương lai
Nếu như nền kinh tế hồi phục và lĩnh vực tìm kiếm cũng như quảng cáo trực
tuyến phát triển trở lại – đó sẽ là một tin tốt cho Google (nhưng dường như
những ngày hoàng kim này đã trôi qua mãi mãi).
Nhiều người cho rằng di động có thể là tương lai của Google nhờ hệ điều hành
Android và lĩnh vực quảng cáo trên di động. Nhưng cho đến nay, Android vẫn không
thể tạo ra được tiếng vang như Google mong muốn còn quảng cáo vẫn chỉ dừng lại ở
mức độ “triển vọng”.
Cũng đã qua rồi cái thời Google có “quyền sinh quyền sát” đối với các công ty
mới thành lập. Trước kia, giới công nghệ đã từng nghĩ rằng bất cứ một công ty
mới nào ra đời cũng chỉ có thể tồn tại trong một thời gian ngắn trước khi Google
copy mô hình kinh doanh hay sản phẩm, dịch vụ của họ. Nhưng “nạn nhân” gần đây
nhất là ai? Chẳng ai cả, vì lâu lắm rồi người ta không thấy Google làm được gì
trước sự trỗi dậy của các đối thủ mới.
Thay vào đó, Google đã tự biến mình thành một công ty mà “ai cũng ghét”. Eric
và Google hẳn chưa thể quên việc thương vụ hợp tác của họ với Yahoo hồi năm
ngoái đã bị đánh tơi tả thế nào bất chấp Microsoft đã thất bại trong việc thâu
tóm hãng tìm kiếm đang gặp vô vàn khó khăn này.
Nếu như cách đây 8 năm, không một ai nghĩ đến những “tội danh” như độc quyền,
xâm hại quyền riêng tư… khi nói về Google nhưng 8 năm sau, trong khi lĩnh vực
hoạt động của Google vẫn thế (như đã nói ở trên), những họng súng này lại chĩa
vào họ. Nói theo một cách khác, Google giờ đây đã trở thành một Microsoft mới
với hàng loạt những lời than phiền, vụ kiện cáo và án phạt.
Nói như thế không có nghĩa là mọi người có thể phủ nhận sạch trơn những gì mà
Eric Schmidt đã làm cho Google và trường hợp của ông có nét gì đó giống như Meg
Whitman (CEO của eBay) – một CEO không phải là thành viên sáng lập đã từng được
vinh danh nhờ những thành công của công ty mà họ lãnh đạo và cũng đã từng được…
đánh giá quá cao. Nhưng cánh cửa dành cho Eric Schmidt vẫn chưa hoàn toàn khép
lại. Dấu ấn của ông ở Google phụ thuộc hoàn toàn vào những gì mà ông chuẩn bị
làm cho công ty này.
Eric Schmidt sẽ làm gì tiếp theo?